Duša i tijelo

Roman “Duša i tijelo” je slojevit književni zahvat imaginativnog u kombinaciji sa faktografskom građom, tj. činjenicama života koja se javljaju kao poveznice u pripovjedačkom toku. Otuda je naracija u više nivoa. Osvjetljuje se životna i osobna intimna putanja, glavne junakinje Boske, prati se razvoj i otkrivanje njenog podsvjesnog sadržaja duše za koje se ispostavlja da je ono što ona jeste, a ne ono što je naučena misliti da jeste, osvjetljavaju se likovi sa kojim ona dolazi u dodir, bilo kao ljubavnica, bilo kao majka, ili prijateljica. 

Teza od koje autor polazi jeste pretpostavljena veza između ljudske seksualnosti i ljudske strasti za vladanjem i podčinjavanjem.

“Ljudska seksualnost po sebi je perverzna, sve do sado-mazohističke nijansiranosti kojoj je replika društveni odnos dominacije i eksploatacije. Što će reći, vice versa: svaki erotski odnos je potencijalno odnos roba i gospodara”.  

Razvijajući postavljenu tezu pisac skicira erotski život i putanju glavne junakinje kao metaforu historijske sudbine Bosne; intimno i socijalno je to “kolo” psihoza, “pervertiranih imperijalnih strast, ponižavanje, aroganicija i silovanje, što se izdaje za ljubav …  i bosanskog mazohizama  trpljenja i podnošenje, u traganju za sigurnim utočištem i iluzijom zaštićenosti i sreće”.

Ovo djelo je sublimiran književni zahvat sa psihološkim, filosofskim i historijskim referencama. Kao što znamo, sublimacija u psihologiji je nesvjestan odbrambeni mehanizam, kojim pojedinac nastoji mijenjati socijalno (ne)prihvatljive obrazce ponašanja, okolnosti i instinktivne impulse u društveno i specifično, njoj, tj. subjektu, individui o kojoj je riječ, osobno  prihvatljive forme, ponašanja. 

Otuda vuče naziv prvog dijela romana – Stege; i otuda naziv drugog dijela - Trajanje. Jer koliko god nastojala otkriti pravu osobnu prirodu i živjeti u dodiru s istom, koliko god nastojala osloboditi se stega, Boski, odnosno općenito likovima u romanu, ostaje trajati u vremenu i kao takvim se pozicionirati u socijalnom okruženju.