Vječite, neprolazne sevdalinke, narodne i starogradske pjesme

Sevdalinka je pjesma duše, njenih ljubavnih jada, njenih najtananijih treptaja, njene riječi su čista, prelijepa poezija. Sevdalinka nas pogađa pravo u naš najosjetljiviji damar, koji prosto i sam propjeva tako bajno da nam svi ostali damari utrnu!

Evo, dobismo još jednu lijepu knjigu o našoj sevdalinci. Ovog puta iz pera istaknutog sevdalije, jednog od vrhunskih izvođača te naše prelijepe pjesme. Više od pet decenija Junuz Čabaravdić je svojim pjevanjem milovao naše duše, darivao nas ljepotom, slao nas nebu pod oblake. Živio je i pjevao u vrijeme kad je sevdalinka bila njegovana kao nikad prije i poslije, kretao se među velikanima sevdaha i drugovao s njima. I danas imamo priliku slušati njegove interpretacije pjesama zahvaljujući snimcima koji se nalaze u Arhivskom centru BHRT-a. Svi mi koji volimo sevdalinku ponekad se pitamo kakvo je to uzvišeno ljudsko biće koje je kadro iznjedriti tu magičnu muziku. E ova knjiga nam daje djelimičan odgovor na to pitanje, jer autor govori o svakom od vodećih interpretatora sevdalinke ponaosob. Po meni je najveći doprinos Bosne svjetskoj kulturnoj riznici naša sevdalinka – nikakvi književnici i naučnici ne mogu se mjeriti s njom. To potvrđuju neki od vrhunskih svjetskih muzikologa, koji se ponekad pitaju kako je tako sofisticirana muzička forma mogla nastati u zaostaloj srednjevjekovnoj Bosni. Nastala je tako što su pojedinci iz bolje stojećih gradskih porodica odlazili na studije u Istanbul i odatle donosili orijentalnu muziku. U kontaktu sa Bosnom ta se muzika nešto izmijenila, i tako je nastao prelijep „hibrid” zvani sevdalinka. To se dokazuje i činjenicom da je sevdalinka isključivo gradska pjesma, pa i time što su njeni protagonisti uglavnom iz imućnih porodica.

Sevdalinka je jedna od naših prvih kulturnih vrijednosti koju su uočili austrougarski okupatori po dolasku u Bosnu. Već par godina po okupaciji Bosne od strane autrougarske imperije objvljuju se prvi notni zapisi naše sevdalinke sa tekstom na bosanskom i njemačkom jeziku. Veliki broj stranih slavista, naročito onih sa njemačkog govornog područja, proučavaju našu sevdalinku, i kao sofisticiranu muziku i kao prelijepu poeziju. Među njima posebno mjesto zauzima Gerhard Gazman (Gasemann), profesor slavistike na Njemačkom univerzitetu u Pragu, koji ure|uje zbirku sevdalinki, objavljenu 1925. godine, pod naslovom „Erlangenski rukopis starih srspskohrvatskih narodnih pjesama“. Evo šta on u predgovoru toj knjizi kaže o sevdalinci: „Najnježnije, najljepše što je lirskomuzička umjetnost ikad stvorila.”

Fascinirani tom prelijepom muzikom sevdalinke, mnogi ljudi izvan Bosne počinju da je njeguju, ona postaje i inspiracija za tzv. starogradsku pjesmu, čije je izabrane uzorke naš autor također uvrstio u svoju knjigu.

Prof. dr. Midhat Riđanović – odlomak iz predgovora