Eseji iz apsurdne ekonomije i politike

SMJELA, ZANIMLJIVA I ORIGINALNA INTELEKTUALNA POLEMIKA

Knjiga dr. sc. Tahira Mahmutefendića Eseji iz apsurdne ekonomije i politike smjela je, zanimljiva i originalna intelektualna polemika sa nekim od konvencionalnih ekonomskih i političkih teorijskih postavki. Zapravo, riječ je o zbirci deset eseja, od kojih su neki ranije objavljivani kao izvorni naučni i istraživački radovi u naučnim časopisima i zbornicima, a ovaj put su prilagođeni široj, ali zahtjevnoj intelektualnoj publici.

Eseji su razvrstani u dva dijela knjige: Eseji iz apsurdne ekonomije i Eseji iz apsurdne politike, a zapravo su socioekonomska i politekonomska analiza ne samo teorijskih

postavki, već i važnih i aktuelnih društvenih fenomena, koji se prepliću i među kojima je teško napraviti distinkciju da li su u osnovi ekonomski ili politički. Zbog toga se

dr. Mahmutefendić odlučio za multidisciplinaran pristup koristeći se filozofskim, sociološkim, logičkim, historijskim, ekonomskim, politološkim i komunikološkim metodama i znanjima. U osnovi je, svakako, ekonomska teorija i analiza,

na kojoj dr. Mahmutefendić, po osnovnoj vokaciji ekonomista, dalje problematizira uzročno-posljedične veze sa politikom i društvom, odnosno društvenim institucijama

– državama, finansijskim, obrazovnim i komunikacijskim sistemima, lucidno propitujući i dovodeći u sumnju neke od uopštenih spoznaja.

U prvih pet eseja dr. Mahmutefendić polemizira sa postavkama neoklasične ekonomske teorije o maksimizaciji koristi, i s tim u vezi, odnosom jedinke i kolektiviteta, legaliteta i distribucije moći i dohotka, promjenama na finansijskim

tržištima i njihovim utjecajem na ekonomske krize, razotkrivajući mehanizme manipulacije i pljačke nizom ekonomskih tehnika i operacija. U analizi savremenih

ekonomskih i finansijskih kretanja naglašena je diskrepanca između ekonomskih teorija i zakona koja omogućava da se na berzama dobit privatizira, a gubitak socijalizira, to jest raspodjeljuje na sve članove društva. U ovoj briljantnoj socioekonomskoj analizi dr. Mahmutefendić uvodi i etički aspekt ponašanja pojedinaca, berzanskih mešetara, menadžera, političara i vlada, ukazujući na apsurdnost postojećih ekonomskih modela i praksi. Posebno zanimljiva i aktuelna je analiza ekonomskog rasta u Jugoslaviji i zemljama nasljednicama, koja naglašava činjenicu da je Jugoslavija nakon Drugog svjetskog rata obnovila privredu za manje od dvije godine, a da zemlje nasljednice – Bosna i Hercegovina, Crna Gora i Srbija, još nisu dostigle nivo ekonomskih aktivnosti od prije posljednjih ratova iz devedeset godina dvadesetog stoljeća.

Drugi dio knjige – Eseji iz apsurdne politike započinje analizom posljednjeg rata u Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini kroz suprotstavljene prizme - rata kao sukoba civilizacija i rata kao izraza real politike, kroz ponašanje kako domaćih aktera, tako i međunarodnih činilaca, ali i kroz različite teorijske pristupe civilizacijama i konfliktima. Knjiga nastavlja analizom neovisnosti Kosova u širem geopolitičkom kontekstu, poimajući sukob na Kosovu kao „sukob historijskog prava koje pripada Srbima i etničkog prava koje pripada Albancima.“

Dr. Mahmutefendić dalje problematizira odnos europske tradicije rasno-etničke i religijske tolerancije kroz historijsku retrospektivu, dovodeći ih u korelaciju sa akterima političkih zbivanja u Bosni i Hercegovini, i logično nastavlja propitivanjem odnosa mondijalizma i patriotizma, upuštajući se u pitanja pluralnosti identiteta, složenosti i sveobuhvatnosti komunikacije kao poveznice među ljudima, te pitanja specifičnosti jezika i njegove upotrebe kao odrednice nacionalnih identiteta. U ovim esejima autor daje ocjene i tumačenja, s kojim se ne moramo suglasiti, kao ni sa povlačenjem historijskih paralela. To bi mogao postati predmet polemika nakon objavljivanja ovog rukopisa. No, da ne prejudiciramo...

Na kraju, esejem – Korijeni fašizacije školskog sistema, autor obrazlaže svoju tezu o fašizaciji društva koja se ne ograničava samo na obrazovni sistem, argumentirajući

to primjerima iz Velike Britanije, gdje radi, i Bosne i Hercegovine u kojoj je rođen. Oštro se obračunavajući sa tezama kako su ljudi roba kao i svaka druga, te da je obrazovanje biznis podložan tržišnim zakonima, autor naglašava važnost kritike pogrešnog poimanja uloge obrazovnih institucija, odnosa profesora i studenata, ali i nužnost reforme obrazovanja.

Knjiga dr. sc. Tahira Mahmutefendića Eseji iz apsurdne ekonomije i politike, iako na naučan način analizira aktuelne društvene fenomene, pisana je publicističkim stilom,

uz navođenje relevantne literature, koja može doprinijeti boljem razumijevanju tema o kojima autor piše, ali i inicirati raspravu, pa čak i polemiku o stavovima i tumačenjima u ovoj knjizi, koju sa zadovoljstvom preporučujem čitateljima.

Normal 0 21 false false false DE X-NONE X-NONE /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Normale Tabelle"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; line-height:115%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-theme-font:minor-fareast; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin;}

Tuzla, 11. 8. 2014. Dr. sc. Enes Osmančević, doc.